Atomik Alışkanlıklar Kitabindan Notlar

Kitabi ilk defa, cok severek takip ettigim bir podcast yayininda duymustum, kitap hakkinda guzel yorumlar yapildigini animsiyorum daha sonra kitabin yine diger klasik kisisel gelisim kitaplari gibi okumasi zaman kaybettirecegini dusundum. Daha sonra bircok defa karsima cikti en sonunda fikirlerine deger verdigim bir buyugumun tavsiyesi uzerine satin aldim gecen gunlerde, bugun de ilk bolumunun ilk konu basligi olan Atomik Aliskanliklarin Sasirtici Gucu'nu okudum, kitap hakkindaki ilk izlenimlerimi paylasmak ve ders cikardigim noktalari degerlendirmek uzerine kendi notlarimi paylasmak istedim. Bu yaziyi yazarken kitabin ilk bolumunu okudum ve kitabin geri kalanini okudukca bu yaziyi guncelleyecegim.

Kitabin ilk bolumunden once yazar James Clear Giris: Benim Hikayem baslikli yazisi ile kendi hayatindaki onemli donum noktasi olan basina gelen korkunc bir olayin uzerinden nasil geldigini ve bu surecte izledigi yolu, motivasyon kaynagini, nasil basardigini anlatmaktadir yani kisaca kendi hikayesinden yola cikarak kitabin ana fikrini anlatmaktadir.

Yazarimizin ilham verici hikayesini okuduktan sonra ilk bolumumuzun ilk konusu olan Atomik Aliskanliklarin Sasirtici Gucu basliyor. Bu bolumde yazarimiz bu konulara deginmektedir:

1.1.Atomik Aliskanliklarin Sasirtici Gucu

1. Her gun cok azda olsa birseyler yapmanin gucu ve oneminden bahsetmektedir. Kitapta bircok ornek vermektedir bu konu hakkinda mesela her gun 1 sayfa kitap okumak, her gun 1 saat spor yapmak gibi. Bu orneklerden yola cikarak her gun cok azda olsa olumlu anlamda faydasini gorecegimiz aliskanliklar edinmenin gucu ve oneminden bahsetmektedir. Hatta bir orneginde 3.5 derececik sapmayla gidecegi yerin cok farkli olacagini ucagin gidecegi mesafesi kadar farkli olacagini ornek vermektedir. %1'lik bir iyilesmenin bizi bir yil icinde 1.01^365 = 37.78 kat daha iyi bir noktaya goturecegini ornek vermektedir bu oran sececegimiz aliskanliga gore asagiyada gidebileceginden bununda aliskanliklarin iki tarafi keskin bir bicak benzetmesiyle . Diger bir ornekte aslinda kitapta verilen ilk ornek olan British Cycling'dir, Brailsford ve ekibinin %1'lik dahi olasi iyilesmenin pesine dusmenin sonucunda aldiklari oduller ve basarilarin ornegini vermektedir.

2. Basarinin aslinda uzun soluklu bir maraton oldugundan basarinin aslinda cok sonradan geldiginden ve basarinin cok kritik bir eşiği oldugunu sanki o eşiğe kadarki surecte bu kucuk(atomik) degisikler bir fark yaratmiyormus gibi gorundugunden bahsetmektedir. Bu da kimi zaman cok yorucu olacagindan bircok insanin bu sebeple surekliligi biraktidigi ve cok cabuk sonuc bekledigimiz icin ilerlemeyi durdurdugumuzdan bahsetmedir ayrica bircok ornek vermektedir kitapta.

3. Gordugum diger onemli bir konu ise hedefe degil sisteme odaklanin demesiydi, bu yorum bana ilginc geldi genel olarak yaygin olarak soylenen soylemlerden birisidir aslinda Hedefler belirleyin filan bu kitapta hedeflerden cok mevcut sisteme odaklanmaktan ve onu gelistirmekten bahsediyor. Hedefe ulastiktan sonra edinmeye calistigimiz aliskanligin o hedeften sonra da devam etmesi gerektigini bundan ve verdigi bircok ornekten fikrini temellendirmektedir. Bu da benim icin cok aydinlatici oldu, kendimde de gordugum hatalardan birini yaptigimi farkettim aslinda bunun bir surec oldugunu bunu hayatimin bir parcasi haline getirmem gerektinigi fark ettim.

Kitabin ilk bolumunun ilk konu basligi beni simdiden cok etkiledi. Ogrenecegim cok sey oldugunu dusunuyorum. Kitabin geri kalanini okudukca bu yaziyi guncelleyecegim.

1.2 Aliskanliklariniz Kimliginizi Nasil Bicimlendirir(ve Tam Tersi)

Bolumden cikardigim ders sudur kisaca; hedefinizdeki olmak istediginiz konum, surekli bir sekilde yapmak istediniz bir aliskanlik veya hayalinizdeki kendiniz olma surecinde sadece hedefe/sonuca odaklanmamizin tam olarak dogru bir cozum olmadinigidir. Onceki bolumde de bahsettigi gibi hedefimizi hayatimizin bir parcasi haline getirmemiz gerektigiydi bu bolumde de hedefimiz ornegin iyi bir yazilimci olmak olsun bunun icin iyi bir yazilimcinin butun ozelliklerini kimligimiz bulundurmamaz ve iyi bir yazilimci gibi yasamak olacaktir. Bunu biraz acmak istiyorum; iyi bir yazilimci, iyi bir yazilimci olmak icin ozellikle bir sey yapmiyordur yani bunu hayatinin bir parcasi, kimliginin gerekliligini yerine getirmek icin olmasi gereken surecleri takip etmesi seklinde ozetleyebilirim yani ne elde ettigmiz degil de kime donustugumuzdur olay aslinda. Kimligimiz de tamamen aliskanliklarimizdan dogdugu icin yaptigimiz her eylem donusmek istedigimiz iyi yazilimci profilinin gerektirdiklerini yerine getirmemizdir diyebilirim. Iyi bir yazilimci olmak icin inanclari duzenli olarak gozden gecirmek ve her defasinda sorgulamak nasil daha iyi olacagini dusunerek cikarimlar yaparak tekrar bu cikarimlari dusunerek en iyi sonucu bulana kadar sorgulamak gerektigini dusunuyorum. Ayrica kitapta aliskanliklarin en onemli ozellikleri size daha iyi sonuclar getirmeleri degil, kendinizle ilgili inanclarinizi degistirebilmeleridir seklinde belirtmektedir ozet bolumunde.

Bu bolumde ayrica yazar su noktaya da deginmis, bir yazi yazdigin icin bir yazar olmus olmazsiniz ancak bu yazi yazma aliskanliginiz surekli olarak tekrarlarsaniz bir yazarin kimligini zamanla alacaginiz icin zaman icinde kendine yazar diyebileceginiz gibi ayni zamanda kotu aliskanliklarin getirmis oldugu kimliklerden dolayi kotu bir sekilde anılacaginizdan bahsediyor.

Boylelikle, bu bolumden cikardigim ana fikir eger iyi bir yazilimci olmak istiyorsaniz iyi bir yazilimci gibi yasamaniz gerektigi ve iyi bir yazilimcida bulunan inanclar ve kimligi kendi kimliginize uygulamak olacaktir. Yazar konuyu daha guzel ve detayli bir sekilde anlatmistir, ilham verici bir bolum daha oldu, kitabi okumanizi tavsiye ederim.

1.3 Basit Adimda Daha Iyi Aliskanliklar Kazanmak

Aliskanliklarimizin hergun yaptigimiz, rutine bagladigimiz davranislarimizin sonucudur ve aklimiz bu yaptigimiz davranislari istemsizde, otomatik bir sekilde gerceklesirmektedir. Aliskanliklar tecrubeyle ogrenilmis zihinsel kestirme yollardir seklinde yorum yapmaktadir yazarimiz. Bir aliskanlik edinmenin 4 adimi vardir; isaret(tetikleyici de diyebiliriz bu adim icin ilerki bolumlerde nasil goz onunde bulundurmamiz, kendimize hatirlatmamiz veya bir baska aliskanlik dongusunden sonra baslamayi dusundugumuz aliskanliga baslamanin kolaylastirmanin yollarindan bahsedilecek), arzu, davranis ve odul. Bu 4 adimdan olusan bir dongu vardir ve bu dongu surekli olarak tekrarlandiginda aliskanlik olusmaktadir. Bu dongunun her bir adimini aciklamak gerekirse;

1. Isaret: Bu adimda aliskanligi baslatan seydir, ornegin; telefonunuzun bildirim sesini duyarsiniz sonra da bildirime cevap vermek uzere ilgili uygulamayi acarsiniz, bu durumda bildirim sesi sizin icin bir isarettir. Bu adimda onemli olan sey aliskanligi baslatan seyin ne oldugunu fark etmek ve bunu goz onunde bulundurmak, hatirlamak ve bunu yapmaya karar vermek. Bir odulun yaklastiginin habercisi bir bilgi parcasidir. Odulu kazanmak istedgiiniz aliskanliktan alacaginiz tatmin veya sahip olmasini istediginiz bir ozelliktir buna sahip olabilme arzusu da bu adimda onemli bir etkendir. Yani X biseye sahip olabilmem icin Y aliskanligini kazanmam gerekiyor ve bunu yapmak icin Z isaretini goz onunde bulundurmak gerekiyor. Boylelikle X ve Y'nin arasinda dogrudan bir iliskisi vardir ve bu iliski de Z isareti ile saglanmaktadir. Isaretler yorumlanmadiklari surece anlamsizdir. Mesela bir kumarhanedeki makinalarin ve taslarin sesleri kumarbazlar icin bir isarettir. Bu isaretler kumarbazlarin kumar oynamaya baslamasini saglamaktadir. Bir ornek daha vereyim, ingilizce seviyenizin yetersiz oldugunu fark ettiginiz bunu duzeltmek icin ingilizce ogrenmeye karar verdiginizde bu durumda ingilizce ogrenmeye karar vermenizin altindaki eksiklik duygusu sizin icin bir isarettir diyebiliriz.

2. Istek: Ikinci adimdir ve her aliskanligin ardindaki motivasyon gucunu olusturur. Istek duydugumuz sey aliskanligin kendisi degil, getirecegi durum degisikligidir. Her istek icsel halinizi degistirme arzusuyla baglantilidir. Ornegin; birisi sigarayi birakmak istiyorsa bunun icin bir motivasyon gucu olusturmasi gerekmektedir. Bu motivasyon gucu sigarayi birakmanin getirecegi durum degisikligidir. Sigarayi birakmak isteyen kisi sigarayi biraktigi zaman daha saglikli olacagini, daha iyi hissedecegini, daha iyi gorunecegini, daha iyi bir koku alacagini, daha iyi bir tat alacagini ve daha iyi bir kondisyona sahip olacagini dusunerek sigarayi birakmak istemektedir. Bu durum degisikligi istegi olusturmaktadir.

3. Tepki: Gerceklesek aliskanliktir ve bir dusunce ya da eylem seklini alabilir. Ornegin; sigarayi birakmak isteyen kisi sigarayi birakmak icin bir plan yapar ve bu plana gore sigarayi birakir. Bu durumda sigarayi birakmak icin yapilan plan aliskanligin kendisidir.

4. Odul: Aliskanligin nihai amacidir. ** Isaret, odulu fark etmek demektir. Istek ise odule arzu duymaktir. ** Aliskanliktan alacagin tatmindir.

Ozetlerse, isaret bir istegi tetikler, istek bir tepkiyi tetikler ve tepki bir odulu ortaya cikarir. Bu 4 adim surekli olarak tekrarlandiginda aliskanlik olusmaktadir. Bu 4 adimdan olusan donguye aliskanlik dongusu denmektedir.

Butun davranislar bir sorunu cozme arzusundan guc alir. Sorun safhasi => Isaret ve Istek, Cozum safhasi => Tepki, Odul'dur.

Iyi bir aliskanlik Nasil Yaratilir

1. Isaretleri goz onunde bulundurun.
2. Isteklerinizi cazip hale getirin.
3. Tepkilerinizi kolaylastirin.
4. Odulleri tatmin edici hale getirin.

Kotu bir aliskanlik Nasil Degistirilir

1. Isaretleri goz onunde bulundurmayin.(Ornegin; sigara icmek istemiyorsaniz sigara icilen ortamlardan uzak durun.)
2. Isteklerinizi cazip olmaktan cikarin.
3. Tepkilerinizi zorlastirin.
4. Odulleri tatmin edici olmaktan cikarin.

Davranisinizi degistirmek istedinigzde kendinize su sorulari sorun;

1. Nasil gorunur kilabilirim?
2. Nasil cekici kilabilirim?
3. Nasil kolaylastirabilirim?
4. Nasil tatmin edici kilabilirim?

Aliskanliklarinizi hayatinizdaki sistemler sekillendirir.

1. YASA: GORUNUR KILIN

1.4 Iyi Gorunmeyen Adam